Hexakannabitriol (HCBT). Nowe pochodne fitokannabinoidów

To nowy kierunek rozwoju medycyny konopnej?

Przypominając zeszłotygodniową kannanowinkę dotyczącą delegalizacji Δ8-THC jako syntetycznego kannabinoidu w kilkunastu stanach na terenie USA, obiecujący czar terapeutyczny tego związku poniekąd prysł. Niemniej, warto wykorzystać lekcję płynącą delta-8-THC, wyciągając wnioski przez praktyków klinicznej medycyny konopnej na jego przykładzie. W regulacjach DEA nie można doszukać się realnych badań klinicznych potwierdzających medyczną wartość stosowania tego związku. O komplikacjach w badaniu fitokannabinoidów w przyszłości chciałbym o tym napisać szerzej, dlaczego nawet dominujące fitokannabinoidy (CBN, CBC, CBG, formy kwasowe) o wielu opracowaniach badań na różnych grupach i jednostkach chorobowych, nie są uznawane za rzetelne dowody skuteczności.

Na teraz, w skrócie – wyizolowany, syntetyczny kannabidiol (CBD) nie wykazuje tak znaczących efektów leczniczych, jak produkty wystandaryzowane na jego wysoką zawartość, otoczone setkami innych związków, w dużej mierze aktywnych biologicznie. Efekty terapeutyczne produktów konopnych, gdzie występuje Efekt Entourage, do którego wystarczy przyjmowanie np. suszu bez ingerencji farmaceutycznej, dokładnie taka postać konopi, jaka została przekazana do dystrybucji od hodowców. Mając na uwadze najnowsze komponenty chemiczne, wywodzące się prosto z laboratoriów, przypomnę o pozytywnych efektach u wielu osób nawet izolatów. Różnica jednak jest zauważalna, na korzyść całej rośliny[1].

Z izolatami syntetycznych kannabinoidów jest o tyle ciężko, że legalizacja konopi, nawet do użytku rekreacyjnych, nie obejmuje syntetycznych pochodnych fitokannabinoidów o aktywności biologicznej po spożyciu. Brzmi jak związane ręce? Czy w ogóle warto takie substancje badać, skoro same konopie dają nam ocean możliwości w zastosowaniu klinicznym?

Warto, jednak będzie to czasochłonne, a takie badania, zanim znajdą się w fazie, chociażby przedklinicznej, są bardzo kosztowne. Badane są niewielkie grupy uczestników, co nawet przy określonym problemie zdrowotnym, jest trudnym zestawem wniosków, jakie dają wyniki, aby cokolwiek móc uogólnić. Restrykcje nowo wprowadzanych farmaceutyków obecnie to lata procedur, inaczej było jeszcze pod koniec zeszłego wieku, jednak skutki uproszczonego wprowadzenia leku na rynek odczuwamy bardzo mocno, w dobie kryzysu opioidowego.

W 2022 roku, wśród syntetyzowanych pochodnych CBD, uzyskano 13 aktywnych biologicznie związków kannabinoidowych. Jednym z nich był Hexahydrokannabitriol (HCBT)[2]. Nie jest psychoaktywny, nie ma powinowactwa do receptorów kannabinoidowych. To bardzo zaskakujące – dlaczego wzięto go pod lupę? Ze względu na bardzo silne działanie antyoksydacyjne, naukowcy upatrują w nim nawet molekułę przeciwko nowotworom. Posługując się solidnymi hipotezami, że przeciwutleniające związki o silnej potencji zmniejszają ryzyko nowotworu, jest uznawane od dawna[3], a większość kannabinoidów takie działanie, mniej lub bardziej wykazuje[4].

HCBT wpływa na będący markerem czynnik Nrf2, jeden z głównych odpowiadających za utrzymanie homeostazy przez organizm. Jego zwiększona ilość działa silnie antyoksydacyjnie, a przy tym przeciwnowotworowo. Początkowe doniesienia, które od 2022 roku, czyli wyodrębnienia HCBT, zostały poczynione, to pierwsze kroki sugerujące wysoką potencję w podwyższaniu wskaźnika Nrf2 przez HCBT.

Gdy opublikowano artykuł dotyczący nowych pochodnych fitokannabinoidów, HCBT zostało szczególnie wyróżnione właśnie w związku z wybitnym (na tle pozostałych dwunastu związków) potencjałem antyoksydacyjnym. Wszystkim kannabinoidom ujętym w opracowaniu przypisano przeciwnowotworowe właściwości, lecz hexakannabitriol wykazał pierwotnie istotną klinicznie indukcję czynnika Nrf2[2].

Oczywiście potrzeba serii wielu dalszych badań, żeby szerzej mówić o nim w kontekście profilaktyki i leczenia nowotworów, otrzymano jednak powód do kontynuowania badań nad HCBT i przyszłość pokaże, ile może wnieść ten związek chemiczny w zastosowaniach medycznych.

Nie można za bardzo określić bezpieczeństwa jego stosowania, nie ma na ten temat źródeł, nie powinien on swoją drogą trafić do dystrybucji, ponieważ najprawdopodobniej skończyłoby się podobnie jak z delta-8-THC. The 2018 Farm Bill wyraźnie wskazuje na legalizację fitokannabinoidów, bezpośrednio wytwarzanych przez konopie, a wszelkie ich syntetyczne pochodne powinno uznać się za substancje kontrolowane o nieznanym i potwierdzonym w przypadku HBCT na ten moment zastosowaniu medycznym.  

Źródła:

[1] – M, F, Desimone., F, M, S. Sofrás.(2022). Entourage Effect And Analytical Chemistry: Chromatography As A Tool In The Analysis Of The Secondary Metabolism Of Cannabis Sativa L. Curr Pharm Des. 2022 Nov 3. doi: 10.2174/1381612829666221103093542

[2]  - O, Tagliatela-Scafati., et al. (2022). A Nrf-2 Stimulatory Hydroxylated Cannabidiol Derivative from Hemp (Cannabis sativa). . Nat. Prod. 2022, 85, 4, 1089–1097. Publication Date:March 22, 2022. Copyright © 2022 The Authors. Published by American Chemical Society and American Society of Pharmacognosy. https://doi.org/10.1021/acs.jnatprod.1c01198

[3] - National Cancer Institute at the National Institutes of Health. (2017). Antioxidants and Cancer Prevention. https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/diet/antioxidants-fact-sheet#:~:text=At%20high%20concentrations%2C%20however%2C%20free,conditions%20(1%2C%202).

[4]  A, L. Dawidowicz., M, Olszowy-Tomczyk., R, Typek. (2021). CBG, CBD, Δ9-THC, CBN, CBGA, CBDA and Δ9-THCA as antioxidant agents and their intervention abilities in antioxidant action. Fitoterapia. Volume 152, July 2021, 104915. https://doi.org/10.1016/j.fitote.2021.104915