Układ endokannabinoidowy
ECS- układ endokannabinoidowy
Został odkryty dopiero w latach 90 XX wieku. Przedrostek „endo” oznacza „wewnątrz”, więc jak sugeruje sama nazwa układ ten reaguje na kannabinoidy pochodzące z zewnątrz (np. z konopi) jak i reguluje produkcję kannabinoidów wewnątrz organizmu człowieka.
Choć o ECS na dzień dzisiejszy wiemy znacznie mniej niż o innych układach w naszym organizmie, to wiedza ta stale się poszerza. Jedno jest pewne, że jest on równie ważnym, a może nawet najważniejszym z systemów, który stanowi pomost pomiędzy ciałem, a umysłem.
Zwierzęta tak jak i ludzie posiadają układ endokannabinoidowy i jest on dla nich tak samo ważny jak dla nas. To właśnie oddziaływanie ECS z innymi fitokannabinoidami skutecznie wpływa na nasze jak i zwierząt problemy w mózgu i ciele.
Funkcje układu endokannabinoidowego
Jego podstawową funkcją jest utrzymywanie homeostazy, czyli ogólnej równowagi w całym naszym organizmie. Ponadto, pomaga kontrolować funkcje fizyczne, emocjonalne i mentalne w mózgu i ciele, między innymi wpływa na:
- funkcjonowanie układu trawienia
- regulację układu immunologicznego, który chroni przed bakteriami, wirusami, nowotworami
- procesy związane z pamięcią, zapamiętywaniem, koncentracją
- radzenie sobie ze stresem, emocje, nastrój
- cykl snu i czuwania
- śmierć i regenerację komórek
- odczuwanie bólu
- regulację temperatury ciała
- płodność i rozmnażanie
- zdrowie kości
Dopóki nasze ciało funkcjonuje w prawidłowy sposób, to układ endokannabinoidowy staje się dla nas niezauważalny. Co innego, jeśli dochodzi do różnego rodzaju zaburzeń wewnątrz naszego organizmu, to wtedy ECS reaguje na to produkując większą ilość endokannabinoidów, które poprzez aktywację receptorów wywołują odpowiednią reakcję chemiczną, by pomóc nam wrócić do stanu wewnętrznej równowagi.
Z czego złożony jest nasz układ endokannabinoidowy?
ECS podobnie jak inne układy w naszym ciele złożony jest z elementów, które zapewniają mu jego dobre funkcjonowanie. Składa się z trzech głównych części:
- receptorów CB1 i CB2
- endokannabinoidów
- enzymów
Receptory kannabinoidowe:
Są one białkami w błonie komórkowej oraz pełnią w naszym organizmie coś w rodzaju przekaźników. Mogą się do nich przyłączać i wywierać na nie wpływ zarówno kannabinoidy pochodzące z roślin tzw. fitokannabinoidy oraz endokannabinoidy, które są produkowane w organizmie. Wyróżniamy dwa rodzaje receptorów:
- receptory CB1 – występują głównie w mózgu i ośrodkowym układzie nerwowym, a także w układzie pokarmowym, jądrach, macicy, tkance tłuszczowej, wątrobie, śledzionie, sercu, tkankach łącznych, mięśniach i gruczołach. Odpowiadają za odczuwanie bólu, wzmożony apetyt, pamięć i nastrój.
- receptory CB2 – znajdują się głównie w układzie immunologicznym, jelitach, szpiku kostnym, śledzionie i obwodowym układzie nerwowym. Wspierają w ochronie przed toksynami i stanem zapalnym w organizmie.
Receptory CB1 i CB2 oprócz pełnienia swoich swoistych funkcji, mają za zadanie utrzymać homeostazę, czyli równowagę pomiędzy ciałem, a mózgiem i dbają o to, aby wszystko płynnie ze sobą współgrało mimo różnych stresujących sytuacji na co dzień.
Endokannabinoidy:
To substancje, które są podobne do kannabinoidów z konopi. Produkowane są naturalnie wewnątrz naszych organizmów w komórkach nerwowych i mają zdolność do wchodzenia w interakcję z receptorami.
Wyróżniamy dwa endokannabinoidy w naszych ciałach:
- 2-arachidonoiloglicerol (2-AG)
- Anandamid (AEA) – jego nazwa pochodzi od sanskryckiego słowa „ananda”, co oznacza radość, błogość. Odpowiada za dobre samopoczucie, pożądanie, przeciwdziała stanom lękowym i depresji.
Endokannabinoidy są produkowane i używane na żądanie, czyli tylko wtedy, kiedy są tak naprawdę potrzebne. W podobny sposób nasz organizm wytwarza estrogen, testosteron i serotoninę. Wpływają na regulację układu nerwowego i immunologicznego, która polega na zachowaniu równowagi w przepływie neuroprzekaźników w mózgu (głównie chodzi o substancje, takie jak serotonina, dopamina lub GABA), hormonów i komórek układu immunologicznego. Pełnią także istotną rolę w przekazywaniu sygnałów bólowych.
Odpowiednikiem endokannabinoidów są fitokannabinoidy, czyli CBD, CBG, THC, CBN i CBC, które występują naturalnie w roślinach takich jak konopie. Istnieje również trzeci rodzaj substancji, który może oddziaływać na nasze receptory, ale jest on stworzony przez ludzi w laboratorium i są nim syntetyczne kannabinoidy, do których zaliczamy nabilon i dronabinol.
Enzymy:
Wchodzą w interakcję z endokannabinoidami i to za ich sprawą powstają jak i zostają one usunięte z naszego organizmu.
- FAAH – czyli hydrolaza amidu kwasu tłuszczowego, która rozkłada i usuwa z naszego organizmu anandamid
- MAGL – czyli lipaza monoacyloglicerolowa, która rozkłada i usuwa z naszego organizmu 2-AG
W jaki sposób THC i CBD wpływają na układ endokannabinoidowy
THC podobnie jak wytwarzany przez nasz organizm anandamid łączy się zarówno z receptorami CB1, jak i CB2. Wykazuje on wtedy różnorakie właściwości prozdrowotne takie jak: poprawienie nastroju, złagodzenie bólu, pobudzenie apetytu, działa również przeciwzapalnie i neuroprotekcyjnie.
Natomiast, gdy człowiek wprowadzi za dużą ilość THC do organizmu, po przyłączeniu do receptorów CB1 wywoła to uczucie odurzenia. Aby, temu zapobiec należy dodać CBD, które zmniejszy ten efekt haju, a wzmocni medyczne działanie THC na mózg i ciało.
CBD, z kolei słabo przyłącza się do receptorów CB1 i CB2, lecz wpływa na nie za pomocą innych związków chemicznych. Pomaga ustabilizować cały układ endokannabinoidowy pobudzając go lub uspokajając w zależności od potrzeb. Oddziałuje także z wieloma innymi receptorami takimi jak receptory waniloidowe czy receptory serotoninowe.
Tłumi działanie enzymu FAAH, który gdy odczuwamy stres blokuje i rozkłada anandamid, powodując uczucie większego lęku i stresu. Dzięki CBD i jego wpływie na enzym, poziom endokannabinoidu wraca do normy.
Rozregulowanie układu endokannabinoidowego
Każdy z nas posiada swój niepowtarzalny układ endokannabinoidowy i u każdego funkcjonuje on inaczej. Na zaburzenie równowagi ECS wpływa wiele czynników i ze względu na to może stać się on nadaktywny (zbyt duża ilość endokannabinoidów) lub może wystąpić niedobór (zbyt mała ilość endokannabinoidów). Na podstawie przeprowadzonych badań istnieją choroby i symptomy, które są bezpośrednio powiązane z dysfunkcjami tego układu, np. takie jak:
- depresja, stany lękowe
- migreny
- choroby autoimmunologiczne
- padaczka, autyzm, schizofrenia, stwardnienie rozsiane
- choroby układu krążenia
- nudności, PMS, bóle menstruacyjne
- przewlekłe bóle i lekooporne zespoły bólowe
- choroba Parkinsona, Huntingtona
Zastosowanie produktów konopnych, które w swoim składzie posiadają kannabinoidy, terpeny i flawonoidy mogą pomóc nam unormować nasz układ endokannabinoidowy, gdy ten nie działa prawidłowo i złagodzą symptomy jemu towarzyszące.
Jak naturalnie pobudzić nasz ECS
Nasz układ endokannabinoidowy stara się utrzymywać nasz organizm w ogólnej równowadze, ale czasami coś tą równowagę zaburza. Zazwyczaj radzi sobie z tym sam, ale zdarza się, że ze względu na niewystarczający poziom endokannabinoidów potrzebuje wsparcia z zewnątrz. Możemy mu w tym pomóc poprzez:
- suplementację fitokannabinoidami znajdującymi się w produktach konopnych typu olejki CBD, susz CBD lub medyczna marihuana
- zadbanie o naszą aktywność fizyczną wykonując ćwiczenia typu aerobik, biegając, a nawet tańcząc, bo podczas takiego wysiłku wzrasta poziom naszego anandamidu w mózgu
- wprowadzenie do diety produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3, co pomoże usprawnić działanie całego układu ECS oraz zmniejszyć stany zapalne. Znajdziemy je głównie w tłustych rybach, nasionach chia, nasionach lnu, łuskanych nasionach konopi, a także orzechach włoskich i awokado
- jedzenie produktów, takich jak: korzeń maki, żeń-szeń, kakao, marchew, goździki i jeżówka. Są one bogate w fitokannabinoidy i wpływają korzystnie na nasz układ endokannabinoidowy